De bunkers in het Waddengebied maken deel uit van de Atlantikwall: de ruim 6.000 kilometer lange Duitse verdedigingslinie van Noorwegen tot Spanje. Langs de hele westkust van het Europese continent werden duizenden woningen gesloopt om ruimte te maken voor bunkers en batterijen. De Atlantikwall veranderde ook het landschap van de Waddeneilanden en tekende de Waddenkust. Het verhaal achter dit fascinerende erfgoed uit de Tweede Wereldoorlog kunt u nu zien en beleven.
Ontdek de Atlantikwall in het Waddengebied, op deze website, of op een van de tien locaties.
Ontdek het verhaal achter het militaire erfgoed uit de Tweede Wereldoorlog met een bezoek aan een van de bezoekerscentra en musea.
Texel was voor de Duitse bezetter een belangrijk steunpunt in de Atlantikwall. Die bestond op dit eiland uit ruim 500 bouwwerken, waaronder drie kustbatterijen en twee luchtafweerbatterijen.
Meer over Texel
In de duinen van Vlieland bevindt zich nog een complete bunkerstelling. Jarenlang waren de bunkers een goed bewaard geheim. In 1951 werden ze verborgen onder het zand.
Meer over Vlieland
De Tigerstellung op Terschelling was een groot bunkercomplex, dat deel uitmaakte van de Atlantikwall in het Waddengebied. Het hart werd gevormd door de commandobunker 'Bertha'.
Meer over Terschelling
Vooral aan de westzijde van Ameland verdwenen de bunkers onder het zand. De keukenbunker van de batterij die hier stond opgesteld, is tegenwoordig ingericht als Bunkermuseum.
Meer over Ameland
Op Schiermonnikoog werd als onderdeel van de Atlantikwall een heel dorp van bunkers gebouwd: Schlei. Door bewoners van het eiland werd de stelling Schleidorp genoemd.
Meer over Schiermonnikoog
Het bezoekerscentrum in Termunten is startpunt van een aantal routes langs zichtbare en minder zichtbare overblijfselen van de Altantikwall.
Meer over Termunten
Het Noarderleech was een oefenlocatie van het Duitse leger. Het is al in 1940 door zo’n honderd man zonder machines aangelegd. De locatie kreeg de naam SF10 Marrum.
Meer over Noarderleech
Bij de bouw van de Afsluitdijk werden twee sterke verdedigingslinies aangelegd. In de meidagen van 1940 kwam de Duitse Blitzkrieg in Kornwerderzand tot stilstand.
Meer over Kornwerderzand
In de 1932 was de Afsluitdijk gereed. Een snelle verbinding tussen Friesland en Holland betekende ook een snelle doorgang voor vijanden. Daarom kreeg de Afsluitdijk kazematten.
Meer over Den Oever
Den Helder heeft zwaar geleden tijdens de Tweede Wereldoorlog. De haven en het nabijgelegen vliegveld werden in gebruik genomen door de Duitse marine.
Meer over Den Helder
In maart 2021 is onder bewoners en ondernemers in het Waddengebied een eenmalige Atlantikwall-krant verspreid in een oplage van 250.000 exemplaren. Lees de krant hier.
De Atlantikwall was niet alleen een fysieke verdedigingslinie, maar ook een propagandainstrument.
Het Waddengebied was in de Tweede Wereldoorlog een echte frontlinie. Lees hier deze vrijwel vergeten geschiedenis.
Veel geallieerde bommenwerpers kwamen op hun vlucht naar Duitsland over het Waddengebied. Boven het gebied werd een hevige luchtoorlog gevoerd.
De bevrijding van het Waddengebied verliep chaotisch en niet gelijktijdig met die van de rest van Nederland.
In het Waddengebied bleef relatief veel van de Atlantikwall bewaard. Wat gebeurde er met dit erfgoed na 1945?
Nergens in Nederland zaten bewoners en bezetter zo dicht op elkaar als op de Waddeneilanden. Men probeerde de 'lieve vrede' te bewaren, maar dit lukte niet altijd.
Voor de aanleg van de Atlantikwall werden standaard bouwontwerpen gebruikt. Lees alles over de gebruikte typen in het Waddengebied en welke er nu nog terug te vinden zijn.
Het Waddengebied is rijk aan militair erfgoed uit de Tweede Wereldoorlog. Dit erfgoed vertelt een verhaal dat op steeds meer locaties wordt ontsloten. Bunkers worden uitgegraven, bezoekerscentra geven informatie en exposities laten zien hoe de Tweede Wereldoorlog het Waddengebied tekende. Genoeg te zien dus.
De Atlantikwall was niet alleen een fysieke verdedigingslinie, maar ook een propagandainstrument. Dit is een van de verhalen die in het Altantikwall Centrum in Den Helder worden verteld.
Bezoekerscentrum Dollard laat u zien hoe het grensgebied van Groningen door de eeuwen heen strijdtoneel was. Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Het Kazemattenmuseum is in 2019 helemaal vernieuwd. Onder meer om het verhaal van de verdeding van de Afsluitdijk in de meidagen van 1940 levend te houden.
Zo'n veertig Georgiërs waren aanwezig bij de opening van het vernieuwde Luchtvaart- en Oorlogsmuseum op Texel. Het museum kreeg onder meer een zaal met dertig maquettes van bunkertypen van de Atlantikwall.
Schrijf 'm vast in je agenda: zaterdag 28 mei.
Leerkracht in het basisonderwijs? Maak gebruik van het gratis lespakket voor groep 7 en 8!
Ook in het Waddengebied wordt veel stilgestaan bij 75 jaar vrijheid. Bekijk de agenda!
De bloedige opstand door een Georgisch bataljon in april 1945 liet veel sporen en herinneringen na op Texel.
In het Waddengebied worden vijf Liberation Routes ontwikkeld. Deze routes maken deel uit van het Europese netwerk van herdenkingsroutes dat mijlpalen uit de moderne Europese geschiedenis verbindt.
Benieuwd naar wat er nog meer speelt in het Waddengebied? Ontdek het bij Visit Wadden.
